Higiena osobista a zapobieganie zakażeniom wirusem grypy A(H7N9)
Chociaż zarówno źródło zakażeń, jak i drogi szerzenia się wirusa nie są jeszcze poznane, dotychczasowe obserwacje wskazują, iż w celu zminimalizowania ryzyka zakażenia wirusem A(H7N9), podobnie jak w przypadku zapobiegania wielu innym chorobom, wskazane jest przestrzeganie podstawowych zasad higieny. Kluczowe jest zachowanie należytej higieny rąk i oddychania oraz środków bezpieczeństwa żywności.
Higiena rąk:
- Myć ręce przed, w trakcie i po przygotowaniu posiłków, przed jedzeniem, po skorzystaniu z toalety, po dotykaniu zwierząt lub odpadów pochodzących od zwierząt, gdy ręce są brudne, podczas opieki nad chorą osobą. Właściwa higiena rąk zapobiega zarówno przenoszeniu różnego rodzaju infekcji na siebie, jak i na inne osoby.
- Myć ręce mydłem i pod bieżącą wodą. W sytuacjach gdy nie jest możliwe skorzystanie z wody i mydła należy używać specjalnych środków przeznaczonych do mycia rąk na bazie alkoholu.
Higiena układu oddechowego:
- Podczas kaszlu lub kichania zasłaniać usta i nos chusteczką lub maseczką (jeśli nie jest to możliwe należy kichać lub kasłać w zgięcie łokcia),
- Zużyte chusteczki natychmiast po użyciu wyrzucić do zamkniętego kosza,
- Przestrzegać zasad higieny rąk po kontakcie z wydzielinami dróg oddechowych.
Bezpieczeństwo żywności w związku z zakażeniami wirusem grypy A(H7N9)
W dniach 5-7 kwietnia 2013 r. władze Chin przekazały do Światowej Organizacji Zdrowia kolejne informacje na temat potwierdzonych laboratoryjnie przypadków zachorowań
u ludzi wywołanych wirusem A(H7N9). Do dnia dzisiejszego w Chinach odnotowano łącznie 21 przypadków zachorowań spowodowanych wirusem grypy A(H7N9), w tym 6 zgonów.
12 osób z powodu zakażenia znajduje się w stanie ciężkim, a u 3 osób wystąpiły łagodne objawy choroby. Dotychczas zachorowania w ludzi wystąpiły w Szanghaju oraz prowincjach Anhui, Jiangsu oraz Zhejiang.
Ponad 530 osób z bliskiego kontaktu z chorymi osobami objętych zostało nadzorem epidemiologicznym. Do tej pory u żadnej z tych osób nie wystąpiły objawy chorobowe.
W Chinach kontynuowane jest dochodzenie epidemiologiczne mające na celu wykrycie źródła zakażenia oraz sposobów jego transmisji. Ponadto władze Chin wprowadziły wzmożony nadzór epidemiologiczny oraz podjęły działania mające na celu szybkie wykrywanie i leczenie przypadków zakażeń.
Światowa Organizacja Zdrowia monitoruje sytuację, pozostaje w stałym kontakcie
z władzami Chin i podejmuje bieżące działania przeciwepidemiczne. Wstępne informacje
i przeprowadzone badania wskazują, iż wirus jest wrażliwy na dostępne leki - inhibitory neuraminidazy. Brak jest aktualnie szczepionki chroniącej przed zachorowaniami.
Do chwili obecnej nie stwierdzono dowodów wskazujących na możliwość transmisji wirusa z człowieka na człowieka.
W związku z zaistniałą sytuacją WHO nie zaleca jednak obecnie stosowania ograniczeń związanych z handlem lub podróżowaniem do Chin.
Bezpieczeństwo żywności.
Chociaż zarówno źródło zakażeń, jak i drogi szerzenia się wirusa nie są jeszcze poznane, należy przestrzegać podstawowych zasad higieny przygotowywania posiłków. Odpowiednio przygotowane i poddane obróbce termicznej mięso jest uznawane za bezpieczne. Do sporządzania posiłków nie należy wykorzystywać mięsa pochodzącego od chorych zwierząt.
W rejonach, gdzie notowane są przypadki zachorowań mięso może być bezpiecznie spożyte, pod warunkiem, że zostało ono odpowiednio przygotowane i było właściwie przetwarzane podczas przygotowywania posiłków. Spożycie surowego mięsa lub dań przyrządzonych z niedogotowanego mięsa może stanowić ryzyko i dlatego nie jest zalecane. Ponieważ wirusy grypy są inaktywowane w wysokiej temperaturze, gotowanie mięsa (tak aby osiągnęło ono we wszystkich partiach temperaturę 70oC) powoduje zabicie wirusów grypy.
Aby uniknąć zakażenia surowe mięso należy trzymać oddzielone od żywności gotowanej lub gotowej do spożycia. Ponadto nie należy używać tej samej deski do krojenia lub tego samego noża do surowego mięsa i innej żywności. W trakcie sporządzania posiłków należy każdorazowo myć ręce pomiędzy czynnościami związanymi z przygotowywaniem surowych i gotowanych produktów. Nie należy umieszczać gotowanych produktów na tej samej powierzchni (np. blat, płyta, talerz,), na której znajdowały się produkty przed ugotowaniem. Po przygotowaniu surowego mięsa, przed przystąpieniem do kolejnej czynności związanej
z przygotowywaniem posiłku należy dokładnie umyć ręce mydłem i wodą. Myć
i dezynfekować wszystkie powierzchnie i narzędzia, które miały kontakt z surowym mięsem. Nie należy spożywać surowych lub niedogotowanych jaj i przetworów spożywczych sporządzanych z nich.
Informacja dla osób podróżujących do Azji i Afryki w związku z przypadkami grypy A/H5N1 i A/H7N9 u ludzi
W związku ze stale pojawiającymi się zachorowaniami na grypę ptaków A/H5N1 u ludzi w rejonie Azji oraz Afryki oraz ostatnimi przypadkami grypy A/H7N9 u ludzi w Chinach, osoby podróżujące w regiony, w których potwierdzane są zakażenia tymi wirusami, powinny zapoznać się ze szczegółowymi informacjami na temat grypy ptaków u ludzi oraz sposobów ograniczania ryzyka zakażenia się.
Naturalnym gospodarzem wirusów grypy ptaków jest drób i dzikie ptactwo. Patogenność wirusów jest bardzo zróżnicowana – na podstawie zdolności do wywołania choroby dzieli się je zasadniczo na 2 grupy. Wysoce zjadliwe wirusy (highly pathogenic avian influenza – HPAI) powodują grypę ptaków o ciężkim przebiegu, która jest ostrą chorobą ogólnoustrojową ze śmiertelnością dochodzącą do 100% u ptaków grzebiących. Do tej grupy należą niektóre podtypy H5 (np. H5N1) i H7. Wirusy HPAI mogą się namnażać w całym organizmie gospodarza i uszkadzać narządy ważne dla życia, co jest zwykle przyczyną śmierci. Drugą grupę tworzą liczne wirusy charakteryzujące się małą zjadliwością (low pathogenic avian influenza – LPAI) i należą one do wszystkich podtypów, w tym również H5 i H7. Wywołują zwykle łagodną postać grypy ptaków z objawami ze strony układu oddechowego i pokarmowego.
Osobom podróżującym w rejony, gdzie potwierdzono przypadki zachorowań na grypę ptaków u ludzi, w celu zmniejszenia ryzyka zakażenia zaleca się:
- przestrzeganie zasad higieny osobistej, szczególnie mycie rąk przed spożywaniem pokarmów, po wyjściu z toalety, po kichaniu itp.,
- unikanie bliskiego kontaktu z osobami chorymi,
- przestrzeganie higieny kaszlu i kichania, w tym, w czasie kaszlu lub kichania zakrycie ust i nosa chusteczką oraz natychmiastowe wyrzucenie zużytej chusteczki bezpośrednio po użyciu (gdy nie jest to możliwe należy kasłać lub kichać w zgięcie łokcia)
- unikanie kontaktu ze zwierzętami,
- spożywanie tylko żywności poddanej właściwej obróbce termicznej (gotowanej, pieczonej, duszonej, dobrze wysmażonej);
- stosowanie się do zaleceń miejscowych służb sanitarnych oraz lekarzy.
W razie zachorowania w trakcie pobytu należy natychmiast poprosić o pomoc lekarską, zaś w przypadku wystąpienia niepokojących objawów chorobowych po powrocie z ww. rejonów należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, informując o przebytej podróży.
W celu uzyskania informacji o innych zagrożeniach należy przed wyjazdem do tego kraju skontaktować się z lekarzem medycyny podróży lub lekarzem medycyny chorób tropikalnych, najlepiej nie później niż 4 - 6 tyg. przed planowaną podróżą. Pozwoli to na przyjęcie zalecanej przez lekarza profilaktyki.
Więcej informacji dotyczących bezpieczeństwa w ww. rejonach znajduje się na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych w zakładce „Polak za granicą”.
Państwowy Powiatowy Inspektorat Sanitarny
w Opocznie
NASTĘPNĄ
